گوارش شیمیایی غذا در روده باریک

گوارش شیمیایی خوراکیها در روده باریک بر اثر 1-  شیره آنزیمی روده باریک ، 2- شیره معده که وارد روده باریک میشود ، 3- شیره آبکی و شیره آنزیمی که از پانکراس ( نام دیگه اش لوزالمعده است ) وارد روده باریک میشود و 4- صفرا که از کبد بداخل روده باریک وارد میشود انجام میشود .

پانکراس دو شیره به روده باریک ترشح می کند یکی شیره آبکی که بیکربنات زیادی دارد و  اسیدی که از معده وارد روده باریک میشود را خنثی می کند و PH محتویات روده باریک را تنظیم می کند . شیره ی دوم آنزیمی است که دارای آنزیمهای تجزیه چربی ، کربوهیدرات و پروتئین می باشد . در پانکراس تریپسینوژن و کیموتریپسینوژن و کربوکسی پلی پپتیداز ترشح میشود . تریپسینوژن توسط آنزیم انتروکیناز تبدیل به آنزیم تریپسین میشود . کیموتریپسینوژن توسط آنزیم تریپسین تبدیل به آنزیم کیموتریپسین میشود  . آنزیمهای تریپسین و کیموتریپسین موجب تجزیه پروتئین ها به پلی پپتید میشوند و پلی پپتیدها توسط آنزیم کربوکسی پلی پپتیداز تبدیل به اسیدهای آمینه میشوند .

کبد روزانه 600 تا 1200 میلی لیتر صفرا بداخل روده باریک میفرستد . صفرا موجب هضم و جذب چربی ها میشود . صفرا موجب حل شدن کلسترول میشود . نمکهای صفراوی برای جذب ویتامین  D   در ایلئوم اساسی است .  )  ایلئوم نام دیگه دراز روده است که بخش انتهایی روده باریک است . روده باریک از سه بخش دئودنوم ، ژژنوم ، ایلئوم تشکیل شده است (

آنزیمهای دیگه روده باریک شامل : آمیلاز که نشاسته ، گلیکوژن و سایر کربوهیدرات ها بجز (سلولز ) را به دی ساکارید و جزیی تر به تری ساکارید تجزیه می کند . آنزیم لیپاز که چربیهای خنثی را به اسیدهای چرب و گلیسرول تجزیه می کند  . آنزیم مالتاز که مالتوز را به گلوکز تجزیه می کند . آنزیم ساکارز که سکروز را به گالاکتوز و گلوکز تجزیه می کند . آنزیم لاکتاز که لاکتوز را به گالاکتوز و گلوکز تبدیل می کند . آنزیم انتروکیناز که تریپسینوژن را به آنزیم تریپسین تبدیل می کند  .

محل نهایی هضم و جذب موادغذایی در روده باریک است و هدف اصلی دستگاه گوارش جذب موادغذایی است . روده باریک دارای شکن ها و پرزهای زیادی است به همین دلیل سطح جذب گسترده ای دارد و جریان خونی فراوانی وارد مویرگهای خونی روده باریک میشود که 30 درصد بازده قلب است و نیز  لنفی که در مویرگهای لنفی روده باریک جریان دارد جذب را افزایش میدهد.

روزانه 8 لیتر آب بر اثر اختلاف فشار هیدرواستاتیک و فشار اسمزی پلاسما جذب روده باریک میشود.

در روده باریک پروتئین ها بشکل اسیدهای آمینه بر اثر انتشار تسهیل شده جذب میشوند و کربوهیدراتها بشکل منوساکارید توسط مخاط روده باریک بر اثر انتقال فعال جذب میشوند و  چربی ها بشکل تری گلسرید تبدیل به چیلومیکرون که نوعی لیپوپروتئین است ( که یک پروتئین انتقال دهنده است ) بر اثر انتشار تسهیل شده جذب مویرگهای لنفی میشوند و  چربیهای با زنجیره کوتاه بر اثر انتشار  جذب مویرگهای خونی میشوند

( هنگامی که سرعت ماده ای در بدن بالا رود آنزیم نامیده میشود )

( تجزیه نام دیگه ی هضم و نام دیگه اش لیز می باشد  مانند همولیز که بمعنای تجزیه گلبولهای قرمز است )

گوارش مکانیکی غذا در روده باریک

نام دیگه روده کوچک ( روده باریک ) است   

گوارش مکانیکی غذا در روده باریک شامل سه نوع حرکت است  :

1- انقباضات قطعه قطعه ( انقباض قطعه ای ریتمیک ) 2 - انقباضات دودی ( پریستالتیسم )

3- حرکت مخاط پرزها

1- انقباضات قطعه ای ریتمیک موجب آمیخته شدن شیره گوارشی با غذا  

میشود و نیز سبب جابجا شدن لایه های کیموس در برخورد با مخاط روده باریک میشود که جذب را افزایش می دهد

و موجب بجلو راندن کیموس در روده باریک میشود

انقباضات قطعه ای ریتمیک شامل 10 تا 12 انقباض در دقیقه در دوازدهه و 8 تا 9 انقباض در دقیقه در

ایلئوم می باشد

{ روده باریک سه بخش است : دوازدهه ( دئودنوم ) ، تهی روده (ژژنوم ) ، دراز روده (ایلئوم ) }

2 - انقباضات دودی ( نام دیگه اش پریستالتیسم ) که بر انقباضات قطعه ای تحمیل میشود و موجب 

بجلو راندن کیموس در روده باریک میشود . انقباضات دودی روده باریک در هر ثانیه نیم تا دو سانتی متر

محتویات روده باریک را بجلو می راند و 3 تا 5 ساعت طول میکشد تا کیموس مسیر دریچه پیلور تا دریچه ایلئوسکال را بپیماید.

{ (دریچه پیلور ) در انتهای معده وبین معده و روده باریک است و از پس زدن غذا از روده باریک به معده جلوگیری میکند

( دریچه ایلئوسکال ) در انتهای روده باریک است بین روده باریک و روده بزرگ و از پس زدن غذا از

روده بزرگ به روده باریک جلوگیری میکند }

( کیموس ) ترکیب غذا با شیره های گوارشی است )

روده باریک بدلیل پرزها و شکن هایی که دارد سطح جذب گسترده ای دارد و جریان خونی که وارد روده باریک میشود

فراواون است و 30 درصد بازده قلب میباشد که جذب مواد مغذی را افزایش میدهد

گلبول های سفید خون

(گلبول) نام دیگه ء (گویچه) است

نام دیگه گلبول های سفید ( لکوسیت ) است  

گلبولهای سفید خون دو نوع هستند:

گلبولهای سفید دانه دار و گلبول های سفید بی دانه

هسته گلبول های سفید دانه دار دارای لوپ هایی است بنابراین چند هسته ای( گرانولوسیت )

نامیده میشوند ( گرانول بمعنای دانه است )

گلبول های سفید دانه دار سه نوع هستند :

یک : نوتروفیل ها : هسته نوتروفیل ها سه تا پنج لوپ دارد و 60 تا 70 درصد گلبولهای سفید را تشکیل میدهند

و اندازه شان دو برابر گلبول قرمز است

دو : ائوزینوفیل ها : هسته ائوزینوفیل ها 2 لوپ دارد و 1 تا 3 درصد گلبول های سفید را تشکیل میدهند و اندازه شان دو برابر گلبول قرمز است

سه : بازوفیل ها : هسته بازوفیل ها بشکل s پیچ خورده است و گرانول های بزرگی دارد که

هسته را پنهان می کند . و نیم تا یک درصد گلبول های سفید را تشکیل میدهند و اندازه شان

کمی از گلبول قرمز بزرگتر است

گلبول های سفید بی دانه دو نوع هستند :

یک : مونوسیت : مونوسیت ها هسته بزرگی دارند و 5 تا 10 درصد گلبول های سفید را تشکیل میدهند

و اندازه شان دو برابر گلبول قرمز است

دو : لنفوسیت : لنفوسیت ها هسته بسیار بزرگی دارند که در لایه ی نازکی از پروتوپلاسم است

و اندازه شان کمی از گلبول های قرمز بزرگتر است.

اندازه گلبول قرمز 6 تا 9 میکرون است

بافت سازنده گلبول های سفید

گلبول های سفید دانه دار در مغز استخوان ساخته میشوند و گلبول های سفید بی دانه

در بافت لنفاوی شامل غدد لنفاوی ، لوزه ها ، تیموس و طحال ساخته میشوند

تعداد گلبول های سفید خون

تعداد گلبول های سفید خون 5 تا 9 هزار در هر میلی متر مکعب خون می باشد

سن گلبول های سفید خون 

گلبولهای سفید دانه دار 14 ساعت در گردش خون زنده می مانند و اگر میکروبها حمله کنند 

تا 2 یا 3 روز افزایش می یابد . و لنفوسیت ها چند ساعت در گردش خون زندگی می کنند

و سن مونوسیت ها مشخص نیست چون بین خون و بافت در گردش هستند

کار گلبول های سفید چه است

گلبول های سفید از بدن در برابر عوامل مهاجم و بیگانه دفاع می کنند

و سلول های خودی را از بیگانه شناسایی می کنند و با فاگوسیتوز و پینوسیتوز

سلول ها و ذرات بیگانه را هضم می نمایند . فاگوسیتوز بمعنای خوردن مواد جامد و پینوسیتوز

بمعنای آشامیدن است .

هنگام هجوم میکروبها عفونت را احاطه نموده و عامل را گرفته و هضم می کنند . 

دو نوع از گلبول های سفید به نامهای نوتروفیل و مونوسیت از منافذ دیواره مویرگ ها

گذشته ( تراگذری ) و درمحل عفونت را احاطه نموده و عامل مهاجم را گرفته و هضم می نماید

تراگذری چیست ؟ عبور گلبول های سفید از دیواره رگ ها

مونوسیت ها هنگامی که تراگذری انجام داده و به بافت ها میروند ماکروفاژ نامیده میشوند . 

( پلاکت ها باعث انعقاد خون میشوند و گلبول سفید نیستند )

دو عارضه بدنی بنامهای آنوکسی و سیانوز

عارضه ء آنوکسی چیست؟

اکسیژن از ریه به خون منتقل میشود و از خون وارد مایع میان بافتی و مایع خارج سلولی و سلول میشود .

هنگامیکه ورود اکسیژن به بافت به اندازه ای آشکار کاهش یابد .

آنوکسی بافتی رخ میدهد و کلیه ها اریتروپویتین میسازند

که موجب تحریک مغز استخوان برای ساخت بیشتر گلبول قرمز میشود .

سیانوز چیست ؟

حل پذیری اکسیژن در پلاسما خون کم است اما هموگلوبین 98 درصد از اکسیژن انباشت است

و اگه از این مقدار کمتر باشد سیانوز عارض میشود .  نشانه سیانوز کبودی رنگ پوست است 

( آنوکسی بمعنای بی اکسیژنی و سیانوز بمعنای کبودی است )

فرآیند بلع (قورت دادن ) خوراکی در دستگاه گوارش

بلع یا همان قورت دادن خوراکی دارای سه مرحله است :

بخش نخست که غذا با زبان بداخل حلق هل داده میشود و ارادی است

بخش دوم که غیر ارادی است و غذا توسط عضلات مخطط حلق بداخل مری ( سرخ نای ) فرستاده میشود .

و بطور خودبخود راههای تنفسی بسته میشود

بخش سوم که غیر ارادی است . عضلات بالایی مری مخطط است و عضلات پایینی مری صاف است .

و غذا بوسیله یک دوره انقباضات دودی ( نام دیگه اش پریستالتیسم است )

که توسط سیستم پاراسمپاتیک ( بوسیله عصب واگ ) مجاری مری را می پیماید

و در این انتقال نیروی جاذبه زمین نیز نقش دارد .

بلع توسط اعصاب بصل النخاع و پل مغزی که شامل ( عصب سه قلو ، زبانی – حلقی ، عصب واگ ) است کنترل میشود

2 تا 5 سانتیمتری انتهای مری در محل پیوست به معده ، عضله صاف و حلقوی مری مقداری ضخیمتر

شده است که اسفنکتر کاردیا نام دارد . و از پس زدن غذا از معده به مری جلوگیری میکند .

انقباض اسفنکتر کاردیا بر اثر تحریک عصب واگ رخ میدهد

اپی گلوت بافتی غضروفی است بروی حنجره که مانع رفتن غذا از مری به کانال صوتی حنجره و نای میشود

.