گوارش شیمیایی مواد غذایی در معده : روزانه 2 تا3 لیتر شیره گوارشی توسط معده ساخته میشود که از سه نوع غدد است : 1- غدد موکوسی که موکوس ترشح می کنند که لایه ای است در برابر اسید معده که از مخاط معده محافظت می نماید 2- غدد پیلوری گردنی که شامل غدد معده ای و غدد اکسینتیک هستند و نوع سلولشان زیموژن است و گاسترین ترشح می کند و گاسترین ترشحات معده را افزایش میدهد و کنترل می کند 3- غدد اکسینتیک که در قعر و آنتر معده قرار دارند و از دو نوع سلول ساخته میشود : سلول زیموژن ( نام دیگه اش پیتیک ) که سلولهای اصلی معده هستند و پیسینوژن ترشح می کنند که در اسید معده ( ph=1.8-3.5 ) تبدیل به پیسین و اسید معده موجب میشود تبدیل به آنزیم پیسین شود . نوع دوم سلول های غدد اکسینتیک سلولهای دیواری هستند که سلولهای اکسینتیک خوانده میشوند و اسید کلریدریک و فاکتور داخلی ترشح می کنند . اسیدکلریدریک موجب تبدیل پیسینوژن به آنزیم پیسین میشوند و فاکتور داخلی برای جذب ویتامین B12 در ایلئوم اساسی است . روده باریک سه بخش است : دوازدهه ( دئودنوم ) ، تهی روده (ژژنوم ) ، دراز روده (ایلئوم) (نکته: هنگامیکه سرعت ماده بالا رود آنزیم خوانده میشود ) ( نکته2 : آنتر معده در ابتدای معده قرار دارد )
در معده دو نوع دیگر آنزیم نیز ساخته میشود که بر اثر اسید معده توان تجزیه ایشان کم میشود . بنامهای لیپاز که چربیهای خنثی را تبدیل به گلیسرول و اسیدهای چرب میکند . آنزیم دیگه آمیلاز است که نشاسته و کربوهیدرات ها را تا اندازه ای به دی ساکاریدها تجزیه می کند
ترشح معده با دیدن ، بوییدن و فکر نمودن به غذا افزایش می یابد . هنگامی که غذا در معده انباشته میشود ، گاسترین ترشح میشود و جذب خون میشود و از راه خون موجب افزایش ترشح دیگه غدد معده میشود . در روده باریک نیز گاسترین ترشح میشود که جذب خون میشود و از راه خون موجب افزایش ترشح غدد معده میشود .
هنگامیکه کیموس معده با دوازدهه که ابتدای روده باریک است برخورد میکند موجب رفلکس آنتروگاستریک میشود که توسط شبکه عصبی مزونتریک بوجود می آید .
اثر مهارکنندگی سیستم پاراسمپاتیک ( عصب واگ ) موجب کاهش حرکات معده میشود .
هرچه غذا در معده بیشتر باشد و هورمون گاسترین معده بیشتر باشد و حرکات دودی معده و پیلور و دوازدهه بیشتر باشد کیموس معده با سرعت بیشتری از معده وارد روده باریک میشود که هر دقیقه 3 انقباض دودی موجب خروج یک میلی لیتر کیموس از معده میشود ( مخلوط ترشحات معده با غذا ، کیموس نام دارد )
نام دیگه روده کوچک ( روده باریک ) است
گوارش مکانیکی غذا در روده باریک شامل سه نوع حرکت است :
1- انقباضات قطعه قطعه ( انقباض قطعه ای ریتمیک ) 2 - انقباضات دودی ( پریستالتیسم )
3- حرکت مخاط پرزها
1- انقباضات قطعه ای ریتمیک موجب آمیخته شدن شیره گوارشی با غذا
میشود و نیز سبب جابجا شدن لایه های کیموس در برخورد با مخاط روده باریک میشود که جذب را افزایش می دهد
و موجب بجلو راندن کیموس در روده باریک میشود
انقباضات قطعه ای ریتمیک شامل 10 تا 12 انقباض در دقیقه در دوازدهه و 8 تا 9 انقباض در دقیقه در
ایلئوم می باشد
{ روده باریک سه بخش است : دوازدهه ( دئودنوم ) ، تهی روده (ژژنوم ) ، دراز روده (ایلئوم ) }
2 - انقباضات دودی ( نام دیگه اش پریستالتیسم ) که بر انقباضات قطعه ای تحمیل میشود و موجب
بجلو راندن کیموس در روده باریک میشود . انقباضات دودی روده باریک در هر ثانیه نیم تا دو سانتی متر
محتویات روده باریک را بجلو می راند و 3 تا 5 ساعت طول میکشد تا کیموس مسیر دریچه پیلور تا دریچه ایلئوسکال را بپیماید.
{ (دریچه پیلور ) در انتهای معده وبین معده و روده باریک است و از پس زدن غذا از روده باریک به معده جلوگیری میکند
( دریچه ایلئوسکال ) در انتهای روده باریک است بین روده باریک و روده بزرگ و از پس زدن غذا از
روده بزرگ به روده باریک جلوگیری میکند }
( کیموس ) ترکیب غذا با شیره های گوارشی است )
روده باریک بدلیل پرزها و شکن هایی که دارد سطح جذب گسترده ای دارد و جریان خونی که وارد روده باریک میشود
فراواون است و 30 درصد بازده قلب میباشد که جذب مواد مغذی را افزایش میدهد