ساختار پایه ای غشاء سلول

غشاء پایه ای سلول از فسفولیپید و کلسترول و اسفینگولیپید است که فسفولیپید مهمتر و نقشگذارتر است . فسفولیپید دو بخش دارد . بخش فسفاتی که محلول در آب است و آب دوست ( هیدروفیلیک ) خوانده میشود و بخش اسید چرب که محلول در چربی است و آبگریز ( هیدروفوبیک ) خوانده میشود . بخش اسید چرب که توسط آب دور میشود به هم نزدیک میشوند و تمایل دارند بهم بچسبند و در وسط غشاء لایه ای بوجود می آید که آب و مواد محلول در آب از قبیل : یونها ، گلوکز ، اوره نمیتوانند ازش بگذرند اما مواد محلول در چربی از قبیل : الکل ، اکسیژن ، گاز کربنیک میتوانند براحتی بگذرند . اسفینگولیپیدهای غشاء سلول مقدارش کم است . اسفینگولیپید از آمینو الکل اسفینگوژن مشتق میشود . اسفینگولیپید بخش آبدوست و آب گریز دارد . سلولهای عصبی اسفینگولیپیدهای ترکیبی دارند که چند کار مهم انجام میدهند : 1- بعنوان محل های چسبیدن مولکولهای پروتئینی خارج سلولی 2 – انتقال یونها 3 – محافظت از سلول در برابر عوامل محیطی زیان آور . مولکو لهای کلسترول هسته های استروئیدیشان بسیار محلول در چربی است و در دو لایه غشاء حل میشوند . کلسترول شل بودن زیاد غشاء را کنترل میکند . کلسترول در تعیین درجه نفوذ مواد محلول در آب مایعات بدن در غشاء سلول کمک میکند.  

( منظور از غشاء پایه ای ، خود غشاء است . هنگامیکه مولکولهای پروتئین و نیز مولکولهای گلیکوپروتئین در غشاء نفوذ میکنند جزء مواد سازنده غشاء بحساب می آیند )

توضیحاتی درباره غشاء سلول

غشاء سلول بنامهایی شامل: غشاء لیپیدی ، غشاء فسفولیپیدی ، غشاء پلاسمایی خوانده میشود . افزون بر سلول ، اندامک های سلول شامل: (میتوکندری ، لیزوزوم ، شبکه رتیکولوم آندوپلاسمیک ، دستگاه گلژی) و نیز هسته سلول و وزیکولهایی که در سلول ساخته میشوند ، غشاء دارند . غشاء یک لایهء دولایه لیپیدی است که هر لایه به ضخامت یک مولکول است و نازک و کشسان میباشد و ضخامتش 7.5 تا 10 نانومتر است و تمام سلول را دربرمیگیرد و تعداد زیادی مولکولهای پروتئین بزرگ کروی شکل در نقاط مختلفش وجود دارد . غشاء سلول ساختمانی نیمه مایع دارد . غشاء تشکیل شده از : 55 درصد پروتئین ، 25 درصد فسفولیپید ، 13 درصد کلسترول ، 4 درصد سایر لیپیدها و 3 درصد کربوهیدرات . غشاء پایه ای از فسفولیپید و کلسترول و اسفینگولیپید است . از غشاء لیپیدی پایه ای ،  آب و مواد محلول در آب نمیتوانند بگذرند .  مولکولهای پروتئینی در سوراخهای بزرگتر و ژرفتر غشاء نفوذ نموده و راههایی را برای گذر مواد ایجاد میکنند . پلیمرهای کربوهیدراتی که در بیرون سلول به مولکولهای پروتئینی پیوست میشوند تا داخل غشاء مولکول های پروتئینی را دنبال می کنند و به این جهت است که در داخل غشاء ، کربوهیدرات وجود دارد .

لیپیدها و کربوهیدرات های سلول

لیپیدهای سلول انواع مختلفی هستند اما از این جنبه که همه در تجزیه کننده های چربی حل میشوند به این نام خوانده میشوند . کلسترول و فسفولیپید بیشترین نوع لیپید سلول هستند که 2 درصد سلول را تشکیل میدهند  و نوع سوم که مقدارش زیاد است تری گلیسرید می باشد. لیپید مانع گذشتن آب و مواد محلول در آب از غشاء میشود . لیپید در غشاء سلول و غشاء اندامک های سلول وجود دارد و بکار میرود . سلول های چربی ( نام دیگه اش آدیپوسیت است ) 95 درصد از تری گلیسرید تشکیل میشوند و منبع اصلی ذخیره انرژی در بدن هستند که هرگاه بهشان نیاز بود تجزیه شده و انرژی مورد نیاز بدن را فراهم کنند .

کربوهیدرات ها نقش مهمی در سلول ایفا میکنند . بعنوان تامین انرژی سلول و نیز نقش ساختاری که بعنوان بخشی از مولکول های گلیکوپروتئین می باشند. در سلول انبارهای بزرگی از کربوهیدرات می باشد . یک درصد سلول کربوهیدرات است اما در سلول های عضلانی سه درصد و در سلول های کبدی تا 6 درصد افزایش می یابد .در سلول مقدار کمی کربوهیدرات بشکیل پلیمرهای نامحلول گلیکوژن است که منبع انرژی فوری بدن است تا هر جا نیاز بود فوری به مونومر تجزیه شده و انرژی را فراهم میکند .   

گوارش شیمیایی غذا در روده باریک

گوارش شیمیایی خوراکیها در روده باریک بر اثر 1-  شیره آنزیمی روده باریک ، 2- شیره معده که وارد روده باریک میشود ، 3- شیره آبکی و شیره آنزیمی که از پانکراس ( نام دیگه اش لوزالمعده است ) وارد روده باریک میشود و 4- صفرا که از کبد بداخل روده باریک وارد میشود انجام میشود .

پانکراس دو شیره به روده باریک ترشح می کند یکی شیره آبکی که بیکربنات زیادی دارد و  اسیدی که از معده وارد روده باریک میشود را خنثی می کند و PH محتویات روده باریک را تنظیم می کند . شیره ی دوم آنزیمی است که دارای آنزیمهای تجزیه چربی ، کربوهیدرات و پروتئین می باشد . در پانکراس تریپسینوژن و کیموتریپسینوژن و کربوکسی پلی پپتیداز ترشح میشود . تریپسینوژن توسط آنزیم انتروکیناز تبدیل به آنزیم تریپسین میشود . کیموتریپسینوژن توسط آنزیم تریپسین تبدیل به آنزیم کیموتریپسین میشود  . آنزیمهای تریپسین و کیموتریپسین موجب تجزیه پروتئین ها به پلی پپتید میشوند و پلی پپتیدها توسط آنزیم کربوکسی پلی پپتیداز تبدیل به اسیدهای آمینه میشوند .

کبد روزانه 600 تا 1200 میلی لیتر صفرا بداخل روده باریک میفرستد . صفرا موجب هضم و جذب چربی ها میشود . صفرا موجب حل شدن کلسترول میشود . نمکهای صفراوی برای جذب ویتامین  D   در ایلئوم اساسی است .  )  ایلئوم نام دیگه دراز روده است که بخش انتهایی روده باریک است . روده باریک از سه بخش دئودنوم ، ژژنوم ، ایلئوم تشکیل شده است (

آنزیمهای دیگه روده باریک شامل : آمیلاز که نشاسته ، گلیکوژن و سایر کربوهیدرات ها بجز (سلولز ) را به دی ساکارید و جزیی تر به تری ساکارید تجزیه می کند . آنزیم لیپاز که چربیهای خنثی را به اسیدهای چرب و گلیسرول تجزیه می کند  . آنزیم مالتاز که مالتوز را به گلوکز تجزیه می کند . آنزیم ساکارز که سکروز را به گالاکتوز و گلوکز تجزیه می کند . آنزیم لاکتاز که لاکتوز را به گالاکتوز و گلوکز تبدیل می کند . آنزیم انتروکیناز که تریپسینوژن را به آنزیم تریپسین تبدیل می کند  .

محل نهایی هضم و جذب موادغذایی در روده باریک است و هدف اصلی دستگاه گوارش جذب موادغذایی است . روده باریک دارای شکن ها و پرزهای زیادی است به همین دلیل سطح جذب گسترده ای دارد و جریان خونی فراوانی وارد مویرگهای خونی روده باریک میشود که 30 درصد بازده قلب است و نیز  لنفی که در مویرگهای لنفی روده باریک جریان دارد جذب را افزایش میدهد.

روزانه 8 لیتر آب بر اثر اختلاف فشار هیدرواستاتیک و فشار اسمزی پلاسما جذب روده باریک میشود.

در روده باریک پروتئین ها بشکل اسیدهای آمینه بر اثر انتشار تسهیل شده جذب میشوند و کربوهیدراتها بشکل منوساکارید توسط مخاط روده باریک بر اثر انتقال فعال جذب میشوند و  چربی ها بشکل تری گلسرید تبدیل به چیلومیکرون که نوعی لیپوپروتئین است ( که یک پروتئین انتقال دهنده است ) بر اثر انتشار تسهیل شده جذب مویرگهای لنفی میشوند و  چربیهای با زنجیره کوتاه بر اثر انتشار  جذب مویرگهای خونی میشوند

( هنگامی که سرعت ماده ای در بدن بالا رود آنزیم نامیده میشود )

( تجزیه نام دیگه ی هضم و نام دیگه اش لیز می باشد  مانند همولیز که بمعنای تجزیه گلبولهای قرمز است )