پروتئینهای غشاء سلول

پروتئینهای غشاء سلول شناور هستند و بیشتر بشکل گلیکوپروتئین هستند . پروتئینهای غشاء سلول دو نوع هستند : محیطی و کامل . نوع محیطی (پیرامونی ) نیز نام دارد . نوع کامل ( انتگرال ) و ( سراسری ) نیز نام دارد . پروتئین های محیطی در سوراخهای غشاء سلول تا ته نفوذ نمی کنند . پروتئین های محیطی یا بعنوان آنزیم هستند و یا انتقال مواد از سوراخهای غشاء را کنترل میکنند . بسیاری از پروتئینهای انتگرال در سوراخهای بزرگتر و ژرفتر غشاء نفوذ می کنند و راههایی را برای گذر دادن آب و مواد محلول در آب بویژه یونها ایجاد می کنند . این کانال های پروتئینی بطور انتخابی رفتار میکنند یعنی انتقال برخی مواد را به برخی دیگه ترجیح میدهند . تعدادی از پروتئین های انتگرال پروتئین انتقال دهنده هستند که در غیر این شکل نمیتوانستند به غشاء نفوذ کنند . تعدادی از پروتئین های انتگرال بعنوان آنزیم رفتار میکنند . پروتئینهای انتگرال میتوانند بعنوان رسپتور ( گیرنده ) برای مواد شیمیایی محلول در آب از قبیل هورمون های پلی پپتیدی که نمیتوانند براحتی از سوراخهای غشاء بگذرند ، باشند . در این فرآیند پروتئینهای انتگرال بعنوان رسپتور به  لیگاندهای ویژه ای ( یون مرکزی که سایر یونها بهش پیوست میشوند ) میچسبد که موجب تغییر شکل رسپتور میشوند و باعث فعال شدن بخش درون سلولی رسپتور میشوند و انتقال سیگنال از مایع خارج سلولی بداخل سلول تقویت میشود . در این فرآیند پروتئین های محیطی به پروتئین های انتگرال پیوست میشوند .

ساختار پایه ای غشاء سلول

غشاء پایه ای سلول از فسفولیپید و کلسترول و اسفینگولیپید است که فسفولیپید مهمتر و نقشگذارتر است . فسفولیپید دو بخش دارد . بخش فسفاتی که محلول در آب است و آب دوست ( هیدروفیلیک ) خوانده میشود و بخش اسید چرب که محلول در چربی است و آبگریز ( هیدروفوبیک ) خوانده میشود . بخش اسید چرب که توسط آب دور میشود به هم نزدیک میشوند و تمایل دارند بهم بچسبند و در وسط غشاء لایه ای بوجود می آید که آب و مواد محلول در آب از قبیل : یونها ، گلوکز ، اوره نمیتوانند ازش بگذرند اما مواد محلول در چربی از قبیل : الکل ، اکسیژن ، گاز کربنیک میتوانند براحتی بگذرند . اسفینگولیپیدهای غشاء سلول مقدارش کم است . اسفینگولیپید از آمینو الکل اسفینگوژن مشتق میشود . اسفینگولیپید بخش آبدوست و آب گریز دارد . سلولهای عصبی اسفینگولیپیدهای ترکیبی دارند که چند کار مهم انجام میدهند : 1- بعنوان محل های چسبیدن مولکولهای پروتئینی خارج سلولی 2 – انتقال یونها 3 – محافظت از سلول در برابر عوامل محیطی زیان آور . مولکو لهای کلسترول هسته های استروئیدیشان بسیار محلول در چربی است و در دو لایه غشاء حل میشوند . کلسترول شل بودن زیاد غشاء را کنترل میکند . کلسترول در تعیین درجه نفوذ مواد محلول در آب مایعات بدن در غشاء سلول کمک میکند.  

( منظور از غشاء پایه ای ، خود غشاء است . هنگامیکه مولکولهای پروتئین و نیز مولکولهای گلیکوپروتئین در غشاء نفوذ میکنند جزء مواد سازنده غشاء بحساب می آیند )

توضیحاتی درباره غشاء سلول

غشاء سلول بنامهایی شامل: غشاء لیپیدی ، غشاء فسفولیپیدی ، غشاء پلاسمایی خوانده میشود . افزون بر سلول ، اندامک های سلول شامل: (میتوکندری ، لیزوزوم ، شبکه رتیکولوم آندوپلاسمیک ، دستگاه گلژی) و نیز هسته سلول و وزیکولهایی که در سلول ساخته میشوند ، غشاء دارند . غشاء یک لایهء دولایه لیپیدی است که هر لایه به ضخامت یک مولکول است و نازک و کشسان میباشد و ضخامتش 7.5 تا 10 نانومتر است و تمام سلول را دربرمیگیرد و تعداد زیادی مولکولهای پروتئین بزرگ کروی شکل در نقاط مختلفش وجود دارد . غشاء سلول ساختمانی نیمه مایع دارد . غشاء تشکیل شده از : 55 درصد پروتئین ، 25 درصد فسفولیپید ، 13 درصد کلسترول ، 4 درصد سایر لیپیدها و 3 درصد کربوهیدرات . غشاء پایه ای از فسفولیپید و کلسترول و اسفینگولیپید است . از غشاء لیپیدی پایه ای ،  آب و مواد محلول در آب نمیتوانند بگذرند .  مولکولهای پروتئینی در سوراخهای بزرگتر و ژرفتر غشاء نفوذ نموده و راههایی را برای گذر مواد ایجاد میکنند . پلیمرهای کربوهیدراتی که در بیرون سلول به مولکولهای پروتئینی پیوست میشوند تا داخل غشاء مولکول های پروتئینی را دنبال می کنند و به این جهت است که در داخل غشاء ، کربوهیدرات وجود دارد .

پروتئین های سلول

پروتئین رتبه دوم مواد سازنده سلول را دارد و 10 تا 20 درصد سلول پروتئین است . پروتئین های سلول دو نوع هستند . ساختاری و کاربردی . پروتئین های کاربردی که متفاوت از پروتئین های ساختاری هستند . و از چند مولکول کروی و لوله ای ساخته میشوند . پروتئین های کاربردی آنزیم های سلول هستند و میتوانند در مایع سلول حرکت کنند . تعدادی از این آنزیم ها در غشاء سلول هستند و متابولیسم سلول را کاتالیز میکنند یعنی سرعت واکنشهای سلول را افزایش میدهند . هنگامی که سرعت ماده ای بالا رود آنزیم خوانده میشود و هنگامی که سرعت واکنش شیمیایی بالا رود میگویند واکنش کاتالیز شده است.برای مثال در واکنش های تولید انرژی در سلول که مولکولهای گلوکز تجزیه میشوند و با اکسیژن ترکیب میشوند و فراورده واکنش آب و گاز کربنیک است و این واکنش انرژی آزاد می کند که انرژی مورد نیاز سلول تامین میشود و در این واکنش تعدادی پروتئین بعنوان آنزیم کاتالیزگر هستند

نوع دوم پروتئینهای سلول نوع ساختاری هستند که بشکل رشته های دراز و نازک هستند و خود پلیمرهایی از مولکولهای پروتئینی انفرادی میباشند و میکروتوبولها را که رشته های ضخیمتر پروتئینی هستند میسازند و نیز اسکلت اندامک هایی مانند مژک ، آکسون های عصبی ، دوک های میتوزی همانندسازی سلول را میسازند . پروتئینهای ساختاری ، میکروتوبولهای رشته ای را میسازند که اجزای سیتوپلاسم و نوکلئوپلاسم را در جای خود در کنار هم سفت می کنند  پروتئینهای ساختاری در بیرون سلول بیشتر در رشته های کلاژن و الاستین بافت همبندی و بطور کمتر در تاندون ها ، رباط ها و دیواره رگ ها وجود دارند   

خون چیست و چه کارهایی انجام میدهد

خون یکی از بافت های مهم بدن است که موجب هومئوستاز میشود . یعنی شرایط شیمیایی بافت ها و اندام ها را فراهم می کند . گروهی از سلول ها که از نظر ساختار شبیه هم هستند بهمراه مایع خارج سلولی پیرامونشان بافت را میسازد که یک یا چند کار ویژهء خود انجام میدهد . و چند بافت هم در کنار هم اندام را بوجود می آورد که یک یا چند کار ویژهء خود انجام میدهد . هومئوستاز به معنی نگهداشتن یکنواختی مایع خارج سلولی است یعنی شرایطی مانند دما ، PH ، غلظت یون ها ، مقادیر فیزیولوژیکی از تنظیم نیفتد . و مواد مورد نیاز سلولها و بافت ها و اندام های مختلف در دسترسشان قرار گیرد . موادی که نیاز دارند مانند اکسیژن ، مواد مغذی ، یون ها ، آب ، و ترکیباتی مانند هورمون ها ، پروتئین ها

خون چه کارهایی انجام میدهد : 1- انتقال اکسیژن و مواد مغذی و رساندنش به بافت ها و نیز انتقال مواد زائد و گاز کربنیک و فراورده های متابولیسم ( پلاسما هم همین چیزها را در مایع میان بافتی انجام میدهد و سلولهایی که در تماس مستقیم با خون نیستند را تامین می کند ) 2 – پخش نمودن انرژی ساخته شده در بدن 3 – رساندن هورمون ها به بافت های هدف 4 – تنظیم اسیدیته خون و فشار کلوییدی اسمزی خون ( بوسیله هموگلوبین ، پروتئین های پلاسما، بی کربنات سدیم که همه اینها تامپون ها خوانده میشوند ) 5 – مصونیت در برابر بیماریها بوسیله آنتی کورها ( نام دیگه آنتی کورها ، آنتی بادی ها است )